Böbrek Fonksiyon Testleri
11 Temmuz 2024

Böbrek Fonksiyon Testleri

Böbrekler, insan vücudunda hayati öneme sahip organlardır. Ana görevleri, zararlı maddeler ve fazla suyu vücuttan atarak idrar oluşturmaktır. Bu sayede kan basıncını ve kan yapımını kontrol ederken, kemik yapımına da katkıda bulunurlar. Böbreklerin diğer önemli görevleri arasında su, sodyum, potasyum, hidrojen, bikarbonat, kalsiyum, fosfor, magnezyum gibi maddelerin dengeli bulunmasını sağlamak, yani sıvı-mineral dengesini kurmak da bulunmaktadır. Üre, ürik asit, kreatinin gibi metabolizma artıkları ile ilaç, toksin ve metabolitlerin detoksifikasyonunu sağlarlar. Ayrıca, kan basıncının düzenlenmesi için Renin-anjiyotensin sistemi, renal prostaglandinler ve renal kallikrein-kinin sistemleri ile hayati önem taşırlar. Ekstrasellüler (hücre dışı) sıvı hacminin düzenlenmesine, eritropoietin ve D vitamini ile metabolizmaya yardımcı olurlar. Peptit hormonları ve bazı hafif zincirler, beta2-mikroglobülin gibi küçük molekül ağırlıklı proteinlerin yıkımını sağlar ve glukoneogenez, lipid metabolizmasına yardımcı olurlar.

Böbrek Fonksiyon Bozuklukları ve Belirtileri

Böbrek fonksiyonlarının bozulması çeşitli sağlık problemlerine yol açabilir:
  • Akut ya da kronik böbrek yetmezliği;
  • Sıvı-elektrolit dengesizliği;
  • Hematolojik sistem bozuklukları ve kardiyovasküler sistemde olumsuzluklar;
  • Hipertansiyon;
  • Solunum sisteminde görülen asidoz sebepli Kussmaul solunumu ve hiperventilasyon neticesinde parsiyel karbondioksit basıncı düşmesi;
  • İştahsızlık, bulantı, kusma, ishal, üremik toksinler, ağızda amonyak kokusu, bağırsaklarda kanama ve irritasyon, kanda pıhtılaşma sorunu, konstipasyon;
  • Sinir sisteminde konfüzyon ve farklı seviyelerde bilinç kaybı, halüsinasyonlar ve ileri derecede kişilik değişiklikleri;
  • Halsizlik, cilt renginde toprak rengine dönüş ve solma, deride üre kristalleri nedeniyle kaşıntı ve inatçı hıçkırık nöbetleri şikayetleri;
Bu gibi durumlarda böbrek fonksiyon testleri (idrar ve kan analizleri olarak iki farklı grup test) yapılmaktadır.

Kan Testleri

Serum Na, K, Cl, HCO3, kreatinin ve üre azotu (BUN) düzeyleri böbrek fonksiyonlarını incelemek üzere en çok yapılan testlerdir. BUN kandaki üre azotu olup; fazla protein alımı, aminoasit infüzyonu, hızlı katabolizma, tetrasiklin ya da steroid (kortizon) alımı, akut rahatsızlıklar gibi nedenlerle böbrek hastalığı henüz başlamadan kanda artabilir. Normalde BUN/kreatinin oranı 10/1'dir. Bu değerin 10'dan büyük olduğunun saptanması, ekstrasellüler sıvı hacminde azalışın bir bulgusu olabilir. Yine bu değerin orantılı artışı böbrek yetmezliği göstergesi sayılmaktadır.

Sağlıklı bir insandaki parametreler ve ölçüm sonuçlarının normal değerleri aşağıdaki gibi olmalıdır:
  • Na 135-145 mEq/lt
  • K 3,5-5 mEq/lt
  • Cl 95-105 mEq/lt
  • HCO3 22-26 mEq/lt
  • Kreatinin 0,5-1,2 mEq/lt
  • BUN 10-20 mg/dl
  • Üre 20-40 mg/dl
İdrar Analizi

Renal (böbreklerle ilgili) ya da sistemik bir hastalık varlığını, türünü ve gidişatını tahminde kullanılan basit, ancak oldukça önemli bir testtir.
  • Dansite: Sağlam böbrekte dansite 1008-1030'dir.
  • İdrar pH'ı: Genellikle asittir (pH 5-6).
  • Osmolarite: Erimiş partiküllerin sayısıyla orantılıdır.
  • Proteinüri: Duyarlı yöntemler kullanılırsa, 150 mg/gün proteinüri bulunabilir.
  • Hücresel elemanlar: Eritrosit, lökosit, eozinofil, tübül veya yassı epitel hücresi, bakteri, mantar veya malin hücreler içerebilir.
  • Silendirler: Eritrosit, balmumu, granüler, lökosit ve geniş silendir olmalarına göre farklı değerlendirilir.
  • Bakteriüri: Bir sahada 10'un üzerinde canlı bakteri görülmesi gerçek bir enfeksiyonun belirtisidir.
  • Kristaller: Sistin kristalleri sistinüri tanısında önemlidir. Yuvarlak görünümdeki tübül epitelleri renal enfeksiyonda görülebilir.
İdrar, normal şartlarda üreterler yoluyla mesaneye gelir ve belirli miktara ulaşıncaya dek burada toplanır. Ardından sfinkter uyarılır ve üretra yolu ile atılır. İnsanlarda ortalama günlük ultrafiltrat miktarı 150-180 litreyken, günlük idrar miktarı 1200-1500 ml'dir. Glomerüler filtrasyon hızı ise normal şartlarda dakikada 120 ml iken, bu hız 50 ml'nin altına düşerse böbrek yetmezliği meydana gelmektedir.

GFR değerinin ölçülmesinde en çok kreatinin klirensi kullanılır ve iki ayrı yöntemle (24 saat idrar toplanarak ve sadece seruma bakılarak) yapılmaktadır:

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

soru

doktor

24 Nisan 2024 Çarşamba

GF değerinin ölçülmesinde en çok inülin klirensi kullanılır,kreatin değil

Cevap yaz
1. Cevap
cevap

Admin

Doktor, inülin klirensi gerçekten de böbrek fonksiyonlarını daha doğru ölçmek için kullanılır, çünkü inülin tamamen glomerüler filtrasyonla atılır ve geri emilmez. Kreatinin, kas metabolizmasının bir yan ürünü olduğu için bazı durumlarda böbrek fonksiyonları hakkında tam bilgi veremeyebilir. Yani, inülin klirensi, GF değerinin ölçülmesinde daha spesifik ve güvenilir bir yöntemdir. Bu bilgiyi paylaştığınız için teşekkürler!

2. Cevap
cevap

Şahabeddin

GF değerinin ölçülmesinde en çok kreatinin klirensi kullanılmakta ve iki ayrı yöntemle (24 saat idrar toplanarak ve sadece seruma bakılarak) yapılmaktadır: biz bunu söylemeye çalıştık tabi siz de haklı olabilirsiniz.

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Böbreklere Stent Takılması Nedir ve Nasıl Yapılır?

Böbreklere Stent Takılması Nedir ve Nasıl Yapılır?

Böbrek Titremesi Belirtileri ve Tedavisi

Böbrek Titremesi Belirtileri ve Tedavisi

Böbrek Genişlemesi Zararları Nelerdir?

Böbrek Genişlemesi Zararları Nelerdir?

Balıkesir Böbrek Taşı Suyu

Balıkesir Böbrek Taşı Suyu

Böbrek Epiteli Nedir Faydaları Nelerdir?

Böbrek Epiteli Nedir Faydaları Nelerdir?

Güncel

Böbrek Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Böbrek Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Güncel

Böbrek Ağrısı İçin Şifalı Bitkiler

Böbrek Ağrısı İçin Şifalı Bitkiler

Böbrek Fonksiyon Testleri

Böbrek Fonksiyon Testleri

Böbrek İltihabı Neden Olur?

Böbrek İltihabı Neden Olur?

Böbrek Neden Ağrır Ağrının Nedenleri?

Böbrek Neden Ağrır Ağrının Nedenleri?

Böbrekte Protein Kaçağı Nedenleri ve Tedavisi

Böbrekte Protein Kaçağı Nedenleri ve Tedavisi

Böbrek Büyümesi Tedavisi Nedir ve Nasıl Yapılır?

Böbrek Büyümesi Tedavisi Nedir ve Nasıl Yapılır?

Böbrek Kistine Ne İyi Gelir?

Böbrek Kistine Ne İyi Gelir?

Böbrek Değerleri Nedir ve Kaç Olmalıdır?

Böbrek Değerleri Nedir ve Kaç Olmalıdır?

Böbrek Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Böbrek Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Böbrek Genişlemesi Nedir?

Böbrek Genişlemesi Nedir?

Polikistik Böbrek Tedavisi Nasıl Yapılır?

Polikistik Böbrek Tedavisi Nasıl Yapılır?

Böbrek Taşı Ameliyatı Sonrası

Böbrek Taşı Ameliyatı Sonrası

Böbrek Nakli Nedir ve Nasıl Yapılır?

Böbrek Nakli Nedir ve Nasıl Yapılır?