Böbrekte protein kaçağı, diğer bir adıyla proteinüri ya da mikroalbuminüri, idrar örneklerinde protein oranının normal seviyelerin üzerinde olması durumudur. Bu durumun tespiti için idrar tahlili yapılmalı ve belirli maddeler incelenmelidir. Normal idrarda protein oranı negatif olmalıdır. 24 saatlik idrarda 1-14 mg/dl oranında protein bulunabilir. Bu değerlerin üzerinde protein bulunması patolojik olarak kabul edilir. Sabah ilk idrarda proteine bakılmalıdır. Sağlıklı bir kişi idrarla birlikte yaklaşık 10-15 mg kadar albümin atar. Kalan bölüm farklı plazma proteinleri ile renal hücrelerden köken almış glikoproteinlerden oluşur. Ateşli hastalıklar, egzersiz veya ağır dehidrasyon, böbrek hastalığı bulunmayan kişilerde proteinüri sebebi olabilir.

Böbrekte protein kaçağına neden olan etkenler arasında:

Hastalarda sık idrara çıkma, idrarın rengi, kokusu ve miktarı dikkate alınmalıdır. Ayrıca yüksek kan basıncı, kemik ağrıları, nefes darlığı, idrarda protein varlığı, konsantrasyon azalması, iştahsızlık, kandaki üre ve kreatinin değerlerine de bakılmalıdır. Böbrekte protein kaçağı erken aşamada fazla belirti vermediğinden, tedavi edilmesi için bu belirtilere dikkat edilmelidir. Belirli aralıklarla yapılan tetkikler sırasında kanda ve idrarda böbreklerle ilgili değerlere bakılmalıdır. Bu önlem bile böbrekte protein kaçağının erken aşamada belirlenmesini ve tedavi edilmesini sağlar. Bu sayede böbrek yetmezliğine kadar gidebilecek süreç engellenmiş olur.

Yapılan idrar tahlili sırasında protein belirlenmişse, başka tetkikler de yapılabilir. Tedavide öncelikle kan şekerinin kontrol altına alınması önemlidir çünkü yüksek kan şekeri damarları bozabilir. Kanda bulunan fosfat ve oksalat kristalleri idrarda fazla doyurmuş halde olabilir. Bu durumda idrar bu kristalleri eritemez ve tıkanıklıklar oluşur. Bu durum ve yüksek tansiyon böbreklere basınç yapar ve sonuçta böbrekte yapısal bozukluklar ortaya çıkar. Bu durumu önlemek için bazı önlemler alınır. Hastaya doktor kontrolünde uygun bir diyet programı hazırlanır. Bu sayede sıvı ve elektrolit dengesi sağlanmış olur. Eğer kansızlık varsa, buna yönelik tedavi de uygulanır. İleri aşamalarda hastalara diyaliz ve böbrek nakli yapılması gerekebilir.

Böbrekte protein kaçağının tedavisi, hastalığın altında yatan sebebe göre değişiklik gösterebilir. Örneğin, böbrek enfeksiyonları antibiyotiklerle tedavi edilirken, otoimmün hastalıklar immünosupresif ilaçlarla tedavi edilebilir. Ayrıca, düzenli egzersiz ve sağlıklı beslenme de böbrek sağlığının korunmasında önemlidir. Sigara ve alkol tüketiminden kaçınılmalı ve düzenli olarak böbrek fonksiyon testleri yaptırılmalıdır.